polityka gospodarcza

Likwidacja lub natychmiastowa prywatyzacja Poczty Polskiej jedyną nadzieją na ocalenie miejsc pracy pocztowców?

0 Comments

Dziś zapowiedziano całkowita prywatyzację Royal Mail, brytyjskiej poczty. Całkowita sprzedaż spółki ma się zakończyć do marca 2014 r., a brytyjski rząd idzie w ślady Austrii czy Belgii. Warto w tym kontekście spojrzeć na upadek Poczty Polskiej. Uratowanie miejsc pracy wymaga nagłych działań- na przykład likwidacji tego przedsiębiorstwa i sprzedaży jego masy likwidacyjnej. Inaczej- w krótkim czasie po szybko topniejącym eks-monopoliście pozostaną długi i pozostawieni na lodzie pracownicy.

Reforma papierowych usług pocztowych w Polsce nie powiodła się. W kraju działa tylko 8,5 tys. placówek poczty papierowej, tradycyjnej, co jest dość niewielką ilością zważywszy na rozmiar kraju. W Polsce poczta papierowa zanika jako usługa, mimo że w Holandii, po zamknięciu tradycyjnych urzędów pocztowych i całkowitej likwidacji dawnego systemu pocztowego, liczba placówek, outletów, zespolonych z usługami bankowymi, zaczęła rosnąć.

Polski scenariusz reform poczty poprzez likwidację całkowicie przypomina nieudane reformy innych państwowych gigantów: linii lotniczych LOT czy Polskich Linii Kolejowych oraz innych spółek- córek grupy PKP. Na znacznie bardziej rozwiniętym w innych krajach niż w Polsce rynku, w polskich warunkach działają struktury monopolistyczne, które, całkowicie niezdolne do szybkich reform, od lat zwodzą rządzących obietnicami bez pokrycia. Jednocześnie konsumenci pozbawiani są usług państwowych monopoli, a one same żyją z wyprzedaży nagromadzonego przez lata majątku.

Wydaje się że metodą na powstrzymanie dramatycznego dla gospodarki upadku jest po prostu całościowa i jednorazowa likwidacja państwowej Poczty Polskiej jako przedsiębiorstwa państwowego. Powołanoby likwidatora, majątek zostałby sprywatyzowany, a nowi przedsiębiorcy rozpoczęliby budowę poczty na nowo. Patrząc na upadek obecnego systemu poczty papierowej w Polsce, całkowita likwidacja państwowego przedsiębiorstwa i prywatyzacja majątku likwidacyjnego jest jedyną metoda mogącą w krótkim okresie czasu powstrzymać upadek giganta i – co ważne- utrzymać miejsca pracy w tej branży, mocno niedorozwiniętej w Polsce.

W Holandii w krótkim czasie od 2008 do 2012 r. zamknięto wszystkie poczty tradycyjne, zastępując je zupełnie innymi formami realizacji usług. Za jeden zamknięty urząd klienci otrzymali średnio 2.5 “sklepów pocztowych”. W wielu krajach stosuje się także usługi papierowej poczty automatycznej: Automated Postal Centers (APC). Moduły automatycznej poczty papierowej są instalowane w centrach handlowych etc., oferują druk znaczków, akceptują listy i małe przesyłki. Paczkomaty firmy InPost w Polsce nie realizują tych usług poczty tradycyjnej, obsługują bodaj tylko paczki.

W Polsce znaczków pocztowych nie można kupić poza placówkami poczty, wyjątkiem były niektóre punkty nielicznych poczt prywatnych czy agencje poczty państwowej. Poczta Polska, dotychczasowy monopolista, rozpoczęła likwidację skrzynek pocztowych w miejscowościach do 600 mieszkańców. Zapytanie “Skrzynki pocztowe znikają” daje w wyszukiwarce google ok. 49,2 tys. wyników, zapytanie “Skrzynki pocztowe zdejmują” aż 419 tys. wyników, “likwidują”- daje 258 tys. wyników.

Konkurencja poczt w USA, Autor: Minesweeper, cc wikimedia

Listonosze, pracownicy pocztowi są zagrożeni zwolnieniami, mimo że liczba placówek pocztowych czy wykonywanych usług w przeliczeniu na deklarowaną w danych statystycznych liczbę mieszkańców kraju jest zatrważająco niska w europejskim porównaniu. Być może dzieje się to dzięki skutkom monopolu, w wyniku którego innowacje na rynku zostały wstrzymane, a usługi poczty papierowej są w efekcie wieloletniego zastoju znacznie mniej popularne niż w innych krajach.

Obecna prędkość ex-monopolitycznej Poczty Polskiej zatrważająco zbliża się do standardów poczt czasów antycznych. Mój list priorytetowy z czwartku z Zielonej Góry, do adresata pod Warszawą dotarł po 6 dniach, dzisiaj, w środę, pokonując dystans ok. 480 km. List papierowy w taryfie ekonomicznej przemierza kraj z prędkością systemów pocztowych starożytności- rzymska cursus publicus transportowała informacje z prędkością ok. 66–103 km dziennie. Taką prędkość poczty obliczyli liczni współcześni badacze badający tempo przemieszczania się wiadomości w świecie antycznego Imperium Rzymskiego [3].

Wymieniani w źródłach twórcy systemów pocztowych całych krajów to m.ib. Cyrus Wielki (550 p.n.e.),[Dariusz I w Persji (521 p.n.e.). Dla asyryjskiego systemu pocztowego dostępne są znacznie wcześniejsze wzmianki historyczne – jako twórcę wymienia się Hammurabiego (1700 p.n.e.) czy Sargona II (722 p.n.e.).

Prowadzenie nawet małego biznesu w Polsce wymaga korzystania z usług ex-monopolisty. Na 50 tysięcy skrzynek pocztowych Poczty Polskiej przypada marginalnie mała ilość skrzynek pocztowych konkurentów- inPost ma ok. 900 punktów obsługi, inne podmioty mają jeszcze mniejszy zakres usług.

Ma być jeszcze gorzej- wprowadzono nowe prawo które umożliwia dalsze ograniczanie usług poczty papierowej. Jak pisze “Echo Bemowa”: “Obecnie w miastach znajduje się 4399 placówek. Zgodnie z normą wystarczą 3332 placówki”.

Nowe prawo ustanawia pocztowy supermonopol, tworząc instytucję operatora wyznaczonego. Bardzo restrykcyjna ustawa odbiera prawo emisji znaczków pocztowych pocztom prywatnym, które zaczęły nawet realizować wydania znaczków pod ich zbieraczy.

Forum Kolekcjonerów Rzeczy Najróżniejszych

wg De postwaardenproductie van Polen, wg http://www.galeoptix.nl/fila/polska/pl_inpost_zegels.htm

Do 2013 roku konkurencja poczt była niemożliwa: istniejące prawo zwalniało Pocztę Polska z obowiązku płacenia podatku VAT, w zamian za dostarczanie listów na terenie całego kraju. Ustawa która weszła w życie 1 stycznia 2013 r. przedłużyła uprzywilejowaną pozycję Poczty Polskiej do 2016 r. Ta firma dalej nie płaci podatku VAT, poza podatkiem płaconym przez nadawców zlecających rocznie pow. 100 tys. przesyłek, bez instytucji publicznych.

Nadawanie listów przez firmy prywatne w placówkach poczt prywatnych do tej pory nie było możliwe: art. 45 Ustawy Prawo pocztowe, stwierdzał iż potwierdzenie nadania przesyłki w okienku tzw. “operatora publicznego” ma moc dokumentu urzędowego. A co z pocztami prywatnymi?

Prezes prywatnej poczty tak to skomentował: “Należy jasno zaznaczyć, że nowa Ustawa prawo pocztowe, obowiązująca od 1 stycznia 2013 roku, umożliwia instytucjom publicznym – korzystanie z usług niezależnych operatorów pocztowych. Kluczowe jest to, że zarówno proces awizacji, jak też Zwrotne Potwierdzenia Odbioru (ZPO) wystawiane przez prywatne firmy pocztowe w m.in. postępowaniach administracyjnych, cywilnych, komorniczych oraz karnych odbywa się w oparciu o dokładnie te same regulacje, które wiążą tzw. operatora wyznaczonego, tj. Pocztę Polską S.A. oraz mają taką samą moc prawną dla wszystkich uczestników procesu doręczeń. Tym samym niezależne firmy pocztowe, a w tym InPost, są uprawnione do świadczenia usług pocztowych na rzecz podmiotów ze sfery publicznej.”[1]

Zdaniem Rafała Brzoski z prywatnej poczty Inpost, wszystkie propozycje zmian i demonopolizacji jakie jego firma zaproponowała posłom- ustawodawcom, zostały odrzucone.

W Polsce wciąż brakuje umów typu “transit agreement” pomiędzy operatorami pocztowymi, co pobudziłoby konkurencję. Mogłaby ona wyglądać w ten sposób że powiedzmy, w mieście A większość skrzynek pocztowych i poczt obsługuje operator X, który mając umowę z innymi operatorami, może oferować usługi dostarczania poczty na terenie całego kraju, podobnie jak to ma miejsce w USA- umowy tranzytowe FedEx oraz United Parcel Service (UPS) z USPS pozwalają im oferować usługi pocztowe na terenie całego USA, mimo niepełnej infrastruktury.

Rozwój elektronicznych płatności za lity papierowe

Information Based Indicia- dzięki tej metodzie szereg podmiotów, bazując na infrastrukturze takich dostawców jak:

Click-N-Ship (USPS)
eBay
Endicia
Pitney Bowes
Stamps.com

może oferować wysyłkę poczty papierowej z poziomu komputera PC. Umożliwiło to rozwój urzędów pocztowych on-line – agencji przyjmujących dane w formie elektronicznej i wysyłającej je np. w formie poczty papierowej, lub też – odwrotnie. Jest to wielkie udogodnienie dla firm prowadzących działalność bezpapierową.

Rozwój konkurencji w RFN
Paradoksalnie, w wyniku konkurencji poczty w RFN powróciło zainteresowanie nawet filatelistyką. Na znaczki poczt prywatnych trafili współcześni sportowcy. Reformy w Polsce zakładają m.in. zniesienie znaczków poczt prywatnych. Poniżej- zestawienie z niemieckiej wersji Wikipedii, wraz z opisem przedsiębiorstw poczty papierowej.

Überregionale Postunternehmen

Name	Bemerkung
Deutsche Post AG	(Rechtsnachfolgerin der Deutschen Bundespost bzw. Deutschen Bundespost Postdienst) Briefpost
DHL	(Tochter der Deutschen Post) Paketpost
BAUER POSTAL NETWORK (BPN)	Unternehmensbereich der Bauer Media Group; deutschlandweite Zustellung von adressierter Presse- und Infopost
Citipost GmbH	Bundesweite Zustellung Briefpost
Citykurier	Bundesweite Zustellung von Briefpost und Paketen; gibt eigene Briefmarken heraus

Regionale Postunternehmen (Auswahl)

Name	Bemerkung
badenpost	Zustellung in der PLZ-Regionen 77 (Ortenaukreis)
PIN Mail	Berliner Postunternehmen
Biberpost	Bundesweite Zustellung
PostModern Dresden – Media Logistik GmbH	Eigene Annahme und Zustellung in den PLZ-Regionen 01 und 02, über Partner Zustellung in ganz Deutschland; gibt eigene Briefmarken heraus
RegioPost Pfalz	Postunternehmen in der Pfalz
saarriva	Versand vom Saarland in die PLZ-Regionen 54–56, 64, 66–68 sowie Teilgebiete der PLZ-Regionen 51, 53, 57, 65 und 76
südmail	PLZ-Regionen 01–09, 14–19, 21–25, 29–39, 41–53, 57–61, 63–83, 85–93, 95–99
TNT Post Deutschland	Tochterunternehmen der Niederländischen TNT Post (ehemals EP Europost)
STEINKE OYTEN universal-Postdienstleistungen, Inh. Thomas Steinke	Eigene Annahme und Verteilung von Post und Paketen in den Postleitzahlen 27367, 28876, 28870, bundesweite Zustellung über Partner

Pełna lista przedsiębiorstw z licencjami pocztowymi w RFN

Opr. Adam Fularz na podst. Wikipedia oraz:

[1] http://www1.integer.pl/biuroPrasowe/deregulacja_rynku_pocztowego_a_praktyki_rynkowe,553.html
[2] http://www.adventure.pl/rynek_pocztowy_2012_program.php

[3]
http://en.wikipedia.org/wiki/Cursus_publicus

[4] http://en.wikipedia.org/wiki/Online_post_offices

[5]
https://de.wikipedia.org/wiki/PostModern

By admin

Readers Comments (0)