Deifikowany?

Historyk z XVIII w., E. Gibbon w swojej popularnej “Historii i upadku Cesarstwa Rzymskiego” nazwę Radagaysa kojarzy z nazwą jednego z bogów słowiańskich Radegast , w związku z zeznaniami z XI wieku . W uzasadnieniu hipotez Gibbon  wyprowadza tylko fonetyczną bliskość nazw. Nazwiska zakończone na-gast były dobrze znane w IV-VI wieku. i odpowiednio widoczne w źródłach ^[15] .

Utworzenie i zasiedlenie Polski?

Historyk 1. połowy XX wieku, John Bagnell Bury uważa, że plemienia Radagaysa doprowadziły Ostrogotów od brzegu Dniestru. Na tym terenie- od terenów Bałtyku do Dniestru- pojawili się później po raz pierwszy Polanie w źródłach historycznych- najpierw u Nestora. Możliwe że nazwa miała wcześniejszy rodowód.

Radegast (388- 406 n.e.)

Radagajs, Radagais (lat. Radagaisus, zm. 23 sierpnia 406) to wódz który stał na czele wielkiego najazdu na Italię w latach 405-406. Izydor z Sewilli wspomina Radagaysa pod rokiem 399 , kiedy powiedział, że Goci podzielili swoje królestwo na dwie części między przywódcami Radagaysom i Alarikiem . Prosper z Akwitanii napisał o inwazji Włoch przygotowanej pod Radagaysem i Alarikiem ok 400r . Ponieważ wiadomości Izydora i Prospera są sprzeczne, część historyków zwykle pierwszy występ jegosamego z nazwy w historii Radagaysa odnosząc się do roku 405 .

W tym roku duża barbarzyńska armia (prawdopodobnie z Niemiec), przedarła się przez Alpy na północy Włoch. Pytania o którym barbarzyńcy mowa, skąd przyszedł Radagays i jaka była struktura jego władzy plemiennej, jest nadal przedmiotem dyskusji. Współcześni inwazji: Orosiusz , Augustyn i Prosper zowią ich wspólnie jako ” Gotów “, najwyraźniej odnosząc się do ich niemieckich korzeni. Kilka lat później historyk Zosimus nazwał ich ” Celtowie i plemiona germańskie, które żyją poza Dunajem i Renem ” ^[3] . . Jordanes , który napisał szczegółową historię, nie wspomina imię Radagaysa^[5] .

” Radagays, najstraszniejszy z wszystkich wrogów dawnych i współczesnych, nagle zaatakował i opanowalłcałe Włochy … On, tak jak to jest w zwyczaju tego typu barbarzyńskich plemion, obiecał całą krew ludu rzymskiego do picia na cześć swoich bogów. (za: Orozjusz) ” ^[7]

Przebieg najazdu

Radagais był prawdopodobnie Ostrogotem wyznania pogańskiego. Na przełomie IV i V wieku został przywódcą hordy składającej się z różnych plemion germańskich najprawdopodobniej uciekających przed Hunami z terenów Wielkiej Niziny Węgierskiej. W roku 405 jego armia sforsowała rzekę Dunaj i najechała Cesarstwo zachodniorzymskie, kierując się w stronę Italii. Pojawienie się barbarzyńców na południe od Alp spowodowało panikę wśród Rzymian.

Siła Radagaisus prawdopodobnie składał się z około 20000 wojowników. [4] Wielu wojownikom towarzyszyły ich rodzin i cywilami innych, co oznacza, że całkowita wielkość grupy Radagaisus za mogło podchodzić 100000. [4] Radagaisus, którego wczesne kariery i ostateczny początki są nieznane, uciekał od naporu Hunów, nowego rodzaju presji na swoje terytoria. Zaatakował Włochy bez przejścia przez Bałkany, co wskazuje, że jego inwazja rozpoczęła się gdzieś na Wielkiej Nizinie Węgierskiej, na zachód od Karpat. [1]Znaleziska to archeologiczne skarby monet , pochowane przez mieszkańców, którzy byli najwyraźniej świadomi nadejścia Radagaisusa, sugerują, że jego trasa przeszła przez południowo-wschodniej Noricum i zachodnią Panonię. W tym czasie Flavia Solva została spalona i przeważnie opuszczona, zaś Aguntum [7] zostało zniszczone przez pożar. Nieokreślona liczba uchodźców uciekła przed wojskiem, jak armie szły przez Alpy. [1] To zostało opowiedziane przez współczesnych tym wydarzeniom kronikarzy, iż nawet ariańscy chrześcijanie przyłączali się, przez co pęczniały jego siły. [8]

Rajd po Italii

Zachodnie Imperium Rzymskie pod Stilicho zmobilizowało trzydzieści numerii (około 15.000 mężczyzn) z włoskiej armii polowej w odpowiedzi na inwazję Radagaisusa. [4] [5] Drugi kontyngent wojsk rzymskich, prawdopodobnie odwołany z granicy na Renie, uzupełniał włoskie siły. [5] W dodatku, otrzymali pomoc od gockich foederati pod Sarusem i sił Hunów pod Uldinem. [4] Alaryk I pozostał nieaktywny przez cały epizod, co było wymuszone przez traktat do Illyricum. [9] Stylichon – naczelny dowódca armii, faktycznie rządzący państwem jako regent w imieniu nieletniego cesarza Honoriusza od czasu jego koronacji, padł ofiarą oskarżeń o nieudolność. Do walki z Ragaisem przygotował wielką armię – powołał trzydzieści regimentów armii polowej z Italii, kontyngent złożony najprawdopodobniej z oddziałów broniących granicy na Renie oraz alańskie i huńskie oddziały pomocnicze[1]. Zorganizowanie tak dużej siły trwało długo, dzięki czemu najeźdźcy mogli łupić północną Italię bez przeszkód przez kilka miesięcy[1].

Końcowa mobilizacja

Armia Radagaisus miała rajd w północnych Włoszech przez co najmniej sześć miesięcy, podczas gdy Imperium wreszcie zmobilizowało swoje siły. [5] W końcu najeźdźcy dotarli do wspólnoty, miasta Florencja. Oddziały Ragajsa oblegały Florencję, otoczyli i zablokowali miasto. Doszło do zdarzenia, w którym nie mniej niż jedna trzecia armii i sojuszników wojska zostało zabitych. W końcu armia Stilichona dotarła na miejsce, zmuszając przeciwnika do wycofania się na wzgórza Fiesole, gdzie został zablokowany[1]. Armia Stilicho odparła oblężenie Florencji jak miasto zbliżało się do punktu przekazania władzy. Kontratak rzymski był bardzo udany, a Radagaisus został zmuszony do odwrotu na wzgórza Fiesole, około 8 km dalej. Tam Radagaisus porzucił swoich zwolenników i próbował uciec, ale został schwytany przez Rzymian. [5] Historyk Peter Heather stawia hipotezę, że próba Radagaisusa mogła mieć przyczynę. Ucieczka może być przymusowa, mogła być efektem rewolty w jego siłach. [10]

Ragajs został stracony w dniu 23 sierpnia 406 [1]. [11] Ragajs został schwytany podczas próby ucieczki, jego oddziały rozproszone, część schwytanych została sprzedana w niewolę, część wcielona do rzymskiej armii.[1]

Konsekwencje najazdu

Bezpośrednim następstwem najazdu Radagaisa było poważne osłabienie granicy rzymskiej na Renie, gdyż po ściągnięciu stamtąd galijskich legionów, pozostawiono obronę tylko sprzymierzonym Frankom, którzy okazali się niewystarczającą przeszkodą dla nowych najeźdźców. W efekcie tego 31 grudnia 406 roku[2] doszło do przerwania granicy na Renie. Całą Galię zalali Wandalowie, Alanowie, i Swebowie (Swewowie) do których później dołączyli Burgundowie. Jednocześnie z Brytanii na kontynent przybył ówczesny uzurpator Konstantyn III (407-411), którego poparła ludność Galii widząc w nim wybawcę przed barbarzyńcami. Powyższe wydarzenia spowodowały, że rządca Cesarstwa zachodniego Stylichon, oskarżony o rzekome sprowadzenie barbarzyńców i planowanie uzurpacji, został stracony w 408 roku.

 

wg

The History Of Vandalia: Containing The Ancient And Present State Of …, Tom 1

 Autorzy Thomas Nugent

Radegast w wierzeniach

Radogost, zwany inaczej Radegastem lub Redigastem – bóg Słowian połabskich. Według relacji Adama z Bremy jego kult ześrodkowany był w grodzie Redarów, zwanym od imienia bóstwa Radogoszczą. Helmold z Bozowa wymienia natomiast Radogosta jako bóstwo Obodrytów.

Góra Radhoszcz (Czeskie Beskidy) jest tradycyjnie związana z kultem tego boga i zgodnie z legendą, misjonarze Cyryl i Metody, kiedy rzekomo odwiedzili góry w ich podróży do Wielkich Moraw, mieli zburzyć jego posąg.
Radegast jest wymieniany przez Adama z Bremy w jego Gesta Hammaburgensis Ecclesiae Pontificum jako bóstwo czczone w lutyckim (Zachodniosłowiańskim) mieście Radogoszcz. Podobnie Helmold w jego Chronica Slavorum napisał o Radegast jako bogu Lutyków. Jednak Thietmar z Merseburga wcześniej napisał w swojej Kronika że pogańscy Lutykowie w ich świętym mieście “Radogoszcz” czczoną wielu bogów, najważniejsze z nich nazwano Zuarasici, zidentyfikowane jako albo Svarog lub Svarožič. Według Adama z Bremy, Johannes Szkot (Scotus), biskup Meklemburgii, został ofiarowany dla tego boga w dniu 10 listopada 1066 podczas powstania Wenedów, buntu pogańskich wyznawców niepogodzonych z chrześcijaństwem.
Według słowiańskich legend, Radegast był ukochany przez Chors, opisaną jako piękna młoda bogini księżyca. Jednak on zignorował ją, w przeciwieństwie do boga Stribog – boga wiatru, który ją kochał. Stribog potajemnie ukradł płaszcz Radegasta i do rana się zakradł do pomieszczenia Chors, gdzie ją uwiódł i pozostawił ją w ciąży. Radegast był oburzony, ale nie z powodu Chors, ale raczej zły po skradzionym płaszczu. Chors czuła się oszukana i samotna. Błagała o litość dla jej noworodka-  dziewczynki i zasugerowała, że może być boginią jesieni, ale główny bóg, Swaróg, nie zgodził się, a spór nie został rozstrzygnięty. W rezultacie ta pora roku nie ma bogini i bogini Živa walczy nad nią z boginią Marzanna. [1]

Świętym zwierzęciem Radogosta był koń, którego trzymano w poświęconej bogu świątyni. Po zdobyciu Radogoszczy i zniszczeniu świątyni w 1068 roku zwycięski biskup Burchard z Halberstadt dosiadł świętego konia[1].

opr. Adam Fularz na podst. Wikipedii.

Przypisy

1.↑ Jerzy Strzelczyk: Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian. Poznań: Rebis, 2007, s. 168. ISBN 978-83-7301-973-7.

↑ 1 Peter Heather: The Fall of the Roman Empire: A New History of Rome and the Barbarians. Oxford University Press, 2007, s. 205. ↑ 2 Peter Heather: The Fall of the Roman Empire: A New History of Rome and the Barbarians. Oxford University Press, 2007, s. 194. Źródła historyczne: Paweł Diakon, Historia rzymska, Historia Longobardów, przeł., wstępem i komentarzem opatrzył Ignacy Lewandowski, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1995. Zosimos, Nowa historia, przeł. z języka greckiego Helena Cichocka, wstęp, bibliografia i komentarz Ewa Wipszycka, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1993, V 26. Opracowania: Peter Heather, Upadek Cesarstwa Rzymskiego, przeł. Janusz Szczepański, Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2007, s. 230-231 i 240-242. Marcin Pawlak, Konflikty Rzymian z barbarzyńcami nad Renem w latach 365-425, [w:] „Barbarzyńcy u bram imperium”, pod red. Stanisława Turleja, z serii: „mediterraneum” T. IV, Towarzystwo Wydawnicze „Historia Iagellonica”, Kraków 2007, s. 77-79. Jerzy Strzelczyk, Goci – rzeczywistość a legenda, PIW, Warszawa 1984. Herwig Wolfram, Historia Gotów, przeł. Renata Darda-Staab, Irena Dębek, Krystyna Berger, z serii: „Narody i Cywilizacje”, Dom Wydawniczy Bellona, Wydawnictwo MARABUT, Warszawa-Gdańsk 2003, s. 196-198. Marek Wilczyński, Germanie w służbie zachodniorzymskiej w V w. n.e. Studium historyczno-prosopograficzne, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków 2001, s.115-161 i 333-387.

Literatura anglojęzyczna

History of Orosius History of Zosimus Chronicle of Prosper of Aquitaine Chronicle of Marcellinus Comes Augustine of Hippo, City of God, V.23 Edward Gibbon in the History of the Decline and Fall of the Roman Empire (1776), Chapter 30 Drinkwater, John F., “The usurpers Constantine III (407-411) and Jovinus (411-413)”, Britannia 29 (1998:269-98). Michael Kulikowski, “Barbarians in Gaul, Usurpers in Britain” Britannia 31 (2000:325-345).

1. ^ Peter Heather, The Fall of the Roman Empire: A New History of Rome and the Barbarians, 2nd ed. 2006:194;
2. ^ Herman Wolfram, History of the Goths (1979) 1988, “Radagaisus and his contribution to the Visigothic ethnogenesis” p168f.
3. ^ “A true Scythian” Orosius labelled him (Orosius VII.35.7 and 9).
4. ^ Heather, p. 198
5. ^ Heather, p. 205
6. ^ Wolfram 1988:171
7. ^ Wilhelm Alzinger, “Das Municipium Claudium Aguntum”, Aufstieg und Niedergang der Römischen Welt: Principat II:6 (Berlin, 1977:403), noted in Wolfram 1988:169 note 328.
8. ^ Wolfram :169.
9. ^ Wolfram 1988:169, notes that Orosius placed them face to face and Isidore of Seville followed him..
10. ^ Heather, p. 206
11. ^ L. Schmidt, Ostgermanen 267, following Auctarium Havniense, noted by Wolfram 1988:169.

Heather, Peter (2006). The Fall of the Roman Empire: A New History of Rome and the Barbarians (2nd ed.). New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-515954-3.

1. ↑ ^{1 2} Zosimus , New History, Vol.. 5
2. ↑ Orosius , Historia przeciw poganom, 7,37
3. ↑ Zosimus , New History, Vol.. 5
4. ↑ Jest również często sugerowane, że armia miała wandali Radagaysa, Suevi i Burgundów, czyli te plemiona, które po klęsce Radagaysa w tym samym roku, 406 zaatakowały Galiie przez Ren . Zobacz E. Gibbon.
5. ↑ Jordan powtarza słowa Orosius, § 321
6. ↑ Paganus Barbarus et Vere Scytha
7. ↑ Paul Orosius. Historia przeciw poganom / / WFI. 1949. 4. S. 272-274.
8. ↑ Augustyn, De civ. Dei, V.23
9. ↑ Heather, Peter (2006). Upadek Cesarstwa Rzymskiego: New History of Rome …, 2nd, New York: Oxford University Press, s.. 198. ISBN 0-19-515954-3 .
10. ↑ JB Bury. Historia Imperium Późnigo Rzymu. Uwaga 167 (rozdz. 5.7).
11. ↑ Orosius , “Historia przeciw poganom”, 7.37,
12. ↑ —.
13. ↑ Cod. Theod., VII, 13, 16-17
14. ↑ Olympiodorus . Historia. / Annals of Bizancjum. v. 8 M. 1956. Vac. YC Skrzhinskiy:. [1]
15. ↑ Na przykład, Franków watażkowie: Arbogast i Neobigast. W wieku VI ozkreślone nazwiska przywódców słowiańskich Antes : Kelagast, Ardagast itp.

• Bonnerjea, B. A Dictionary of Superstitions and Mythology. London 1927
• Chrypinski, Anna, editor. Polish Customs. Friends of Polish Art: Detroit, MI, 1977.
• Contoski, Josepha K., editor. Treasured Polish Songs with English Translations. Polanie Publishing Co.: Minneapolis, MN, 1953.
• Estes, Clarissa Pinkola, Ph.D. Women Who Run With the Wolves. Ballantine Books: New York, 1992.
• Gimbutas, Marija. The Slavs. Preager Publishers: New York, 1971.
• Ingemann, B. S. Grundtræk til En Nord-Slavisk og Vendisk Gudelære. Copenhagen 1824.
• Knab, Sophie Hodorowicz. Polish Customs, Traditions, & Folklore. Hippocrene Books: New York, 1993.
• Knab, Sophie Hodorowicz. Polish Herbs, Flowers, and Folk Medicine. Hippocrene Books: New York, 1995.
• Krasicki, Ignacy (tr by Gerard Kapolka) Polish Fables: Bilingual. 1997
• Leland, Charles Godfrey. Gypsy Sorcery and Fortune Telling. New York: University Books, 1962
• Zajdler, Zoe. Polish Fairy Tales. Chicago, Ill: Follett Publishing, 1959
• Sekalski, Anstruther J. Old Polish Legends. 1997
• Singing Back The Sun: A Dictionary of Old Polish Customs and Beliefs, Okana, 1999
• Szyjewski, Andrzej: Slavic Religion, WAM, Kraków, 2003
• Boris Rybakov. Ancient Slavic Paganism. Moscow, 1981.
• Franjo Ledić. Mitologija Slavena — knjiga I, Zagreb, 1970. god.
• V. Belaj. Hod kroz godinu, mitska pozadina hrvatskih narodnih vjerovanja i obicaja”, Golden Marketing, Zagreb 1998.
• Svarog, [1]