0 Comments
Na południowo-wschodnim krańcu wyspy Wolin osiedla mieszkalne istniały już pod koniec epoki kamienia,co pokazały wykopaliska z lat 1930 i 1950 r. Duże wykopaliska w 1930 roku poprowadzone przez Schuchardta przyniosły rozstrzygnięcie, odkrywając osadę z dochodzącą do 9 m głębokości warstwą osadniczą.
W tym miejscu w 980 r.n.e. donoszono o wikińskim mieście Julin, także zwanym Jomsburg.
Legenda głosi, że zatopione miasto Wineta było największym miastem słowiańskim. W rzeczywistości, miejsce było w IX Wieku jednym z głównych centrów handlowych na Bałtyku, a w X wieku miało już około 8000 mieszkańców.
Po wykopaliskach ustalono iż osada musiała mieć długość ok. czterech kilometrów wzdłuż rzeki Dźwiny. Wykopaliska rozciągały się aż do “Srebrnej Góry” na północ od Wolina. Podczas budowy nowego mostu zostały odkryte kolejne znaleziska w latach 1990-tych.
Adam z Bremy, pisząc około 1080 w jego Biskupiej Historii Kościoła w Hamburgu :
“Za Łużyczanami, także zwanymi Wilzen- Wilkami, spotkasz rzekę Odrę, najbardziej bogatą w wodę z rzek słowiańskiego kraju.
Tam gdzie ona wpada do Skythenmeer [czyli Morze Bałtyckie], tamże bardzo znane miasto Jumne oferuje punkt kontaktowy dla Barbarzyńców i Greków [prawdopodobnie oznaczało, prawosławnych chrześcijan z Rusi ]. To naprawdę jest największy ze wszystkich miast, które posiada Europa, żyją w nim Słowianie z różnych plemion, Grecy i barbarzyńców. Nawet obcy z Saksonii otrzymali w tym tym samym miejscu prawo do zamieszkania, jeśli podczas swojego pobytu nie będą publicznie obnosili si ę z chrześcijaństwem. Jeeszcze wsztyscy są zagłębieni w pogańskiej herezji, mimo to wyjątkowo trudno będzie trudno znaleźć lud, który ma bardziej przyjazny sposób życia i gościnności. Miasto jest pełne towarów wszystkich narodów północy, nie brakuje niczego cennego lub rzadkiego.”
Pierwsze pisemne wzmianki o Wolinie pochodzą z około 870 roku. Znalazły się one w Żywocie “Świętego Ansgara” spisanym przez mnicha Rymbarta i wymieniają miasto jako jedno z największych w Europie[2]. Późniejsze badania archeologiczne potwierdziły te słowa[2]. Wzmianki o grodzie znalazły się także w opisach Ibrahima ibn Jakuba – żydowskiego kupca i podróżnika z 966 roku, oraz Adama z Bremy z 1074 roku. Thietmar w roku 1000 określił gród jako: civitas magna Livilni, a Adam Bremeńskiw 1074 roku określił nazwę i położenie Wolina – Jumne u ujścia Odry na ziemi Słowian[potrzebne źródło].
Początkiem wczesnośredniowiecznego miasta była niewielka osada, która dzięki handlowi szybko rozbudowała przedmieścia i stała się centrum życia religijnego kultu słowiańskiego Światowida – Trygława. W bezpośrednim sąsiedztwie słowiańskiego grodu powstały cmentarzyska: dzisiejsza Młynówka i Wzgórze Wisielców, gdzie widać jeszcze ślady kurhanów[1].
W IX wieku otoczony został potężnymi umocnieniami drewniano-ziemnymi. Pod koniec IX wieku wieś nabrała cech miejskich. Stała się stolicą plemienia Wolinian. Była również ważnym ośrodkiem kulturowym. Obszar objęty władaniem Wolinian sięgał poKamień Pomorski na północy i po Puszczę Goleniowską na południu[3]. Obejmował powierzchnię około 1200 km². W szybkim tempie rozwijały się rzemiosła i handel. Największy rozwój Wolina przypada na IX-XII wiek. O bujnej historii tego miasta mówią kroniki niemieckie i sagi skandynawskie. Występuje w nich pod nazwą Jom i Jomsborg. Według Jomswikingasagi jarl Palnatokizbudował w X wieku ufortyfikowane miasto dotykające otwartego morza. Ogromny, mogący pomieścić 300 statków port zamknięty był żelazną bramą, nad którą w kamiennej wieży czuwały straże. Drużyna Wikingów stąd miała organizować śmiałe wyprawy. O Jomsborgu wspominają także Żywoty Olafa Tryggvasona, spisane dopiero w XIII wieku.
Wolin w literaturze
Dane historyczne | ||
---|---|---|
Data | Ludność | Zm., % |
X/XI w. | 9000 | – |
1540 | 350 | –96,1% |
1740 | 1621 | 363,1% |
1794 | 2217 | 36,8% |
1816 | 2524 | 13,8% |
1857 | 4034 | 59,8% |
1900 | 4679 | 16% |
1925 | 4723 | 0,9% |
1939 | 4807 | 1,8% |
1946 | 2369 | –50,7% |
1955 | 1800 | –24% |
1970 | 3026 | 68,1% |
1978 | 3453 | 14,1% |
1988 | 4404 | 27,5% |
1992 | 5034 | 14,3% |
1995 | 5132 | 1,9% |
2000 | 4950 | –3,5% |
2002 | 5180 | 4,6% |
2004 | 5076 | –2% |
2007 | 4196 | –17,3% |
2012 | 4998 | 19,1% |
Dane z 1540: Wrota Wolina Dane z 1970, 78, 88, 92, 2002 i 2004 z PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY WOLIN: Demografia i zatrudnienie oraz [7] Dane z 1995, 2000, 2007 BDR GUSu Dane z roku 2012: GUS, Departament Badań Demograficznych. Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. , s. 45, 2012. Warszawa: GUS. ISSN 17346118(pol. • ang.). [dostęp 2013-04-30]. |
opr. af na podst. Wikipedii
By admin